Καρβουνιάρηδες: το παλιό επάγγελμα που αντιστέκεται !!!

     Αντιστέκεται στην κυριολεξία γιατί παρ' όλες τις προσπάθειες που έχουν γίνει και γίνονται – με χημικοτεχνικά υποκατάστατα-- είναι αδύνατον για την τεχνολογία να βγάλει πραγματικό ξυλοκάρβουνο με μηχανικά μέσα. Αυτό το πατροπαράδοτο που η θράκα του πάνω στις ψησταριές υπερέχει ασύγκριτα στο ψήσιμο των εδεσμάτων.

     Αφορμή για την παρούσα ανάρτηση αποτέλεσε ένα ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ3 το οποίο κυριολεκτικά με καθήλωσε και είπα να μοιραστώ μαζί σας αυτή τη συγκίνηση.

     Με τη βοήθεια του φίλου μου του Γιώργου του Γεωργακά από το Σύρριζο της Ορεινής Τριφυλίας (οι κάτοικοί του παρεμπιπτόντως αποκαλούνται Συρριζαίοι) που μεγάλωσε δίπλα στα καμίνια και πέρασε τα παιδικά του χρόνια ως βοηθός καρβουνιάρη, μπόρεσα να σχηματίσω μια ικανοποιητική εικόνα πάνω στο θέμα μιας και δεν διαθέτω καμία προσωπική εμπειρία. 

     Η διαδικασία παραγωγής ξεκινάει από τον καμινόλλακο, έναν ισοπεδωμένο κύκλο που πάνω του στοιβάζονται σε σχήμα κώνου τα ξύλα που θα γίνουν κάρβουνα. Ως καλύτερα κατά ποιοτική κατάταξη θεωρούνται: τα πουρνάρια, οι σκίνοι, τα κέδρα, οι αγριελιές, τα πεύκα, οι γκορτσιές και οι οξιές και που όλα υλοτομούνται μετά από υπόδειξη του αρμόδιου δασαρχείου μέσα στα πλαίσια της ανανέωσης και συντήρησης των δασών.

,  

     Ο κώνος σκεπάζεται πρώτα με παχύ στρώμα άχυρου και μετά με χώμα που πατιέται με το φτυάρι. Στην κορυφή αφήνεται μια μικρή τρύπα για καμινάδα και μια επίσης μικρή στη βάση που θα μπει ο δαυλός με την αρχική φωτιά και η οποία αμέσως θα κλείσει για να μην μπαίνει οξυγόνο. Καθώς βασική αρχή της καρβουνοποίησης  είναι η "ατελής καύση" του ξύλου. Κουφοκαίει δηλαδή η φωτιά χωρίς να βγάζει φλόγα.

     Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας που κρατάει 10-15 ημέρες, ανάλογα με τη σκληράδα του ξύλου ανοίγουν κατά διαστήματα και για λίγο κάτι μικρές πλαγινές οπές για να κατευθύνουν την καύση εκεί που χρειάζεται και γρήγορα τις ξανακλείνουν.

      Όταν η καύση ολοκληρωθεί, πράγμα που το καταλαβαίνουν από τον καπνό, σκεπάζουν για τρεις μέρες όλο τον κώνο με χοντρό πανί σαν καραβόπανο ή με χοντρό νάιλον για να μηδενίσουν τελείως το οξυγόνο και την πιθανότητα κάποιας ανάφλεξης με το άνοιγμα κάτι που σημαίνει: καταστροφή!

     Ξεσκεπάζουν μετά αφαιρώντας το χώμα με προσοχή και τα κάρβουνα έτοιμα: από 5 κιλά ξύλο παράγεται 1 κιλό κάρβουνο. 

Σακιάζονται σε τσουβάλια 5 ή 10 κιλών και παίρνουν το δρόμο για ταβέρνες ψησταριές και οικίες και για πεντενόστιμα ψησίματα με λαχταριστές τσίκνες που «σπάζουν» τις μύτες γειτόνων και διερχομένων!