Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2008

Κάφκα: μιά μικρή ιστορία σαν ...παραμύθι!


Βιογραφικά Στοιχεία: Φραντς Κάφκα (1883-1924) γερμανόφωνος συγγραφέας που έζησε στην Πράγα. Αν και έζησε μόνο 41 χρόνια, εκ των οποίων τα τελευταία 8 τα πέρασε νοσηλευόμενος από σανατόριο σε σανατόριο, δημιούργησε με το έργο του μια μεγάλη τομή στην παγκόσμια λογοτεχνία. Ένα σύμπαν καινοφανές μέχρι τότε και απλησίαστο από τους μετέπειτα πολλούς μιμητές του. Ακόμη και όσοι δεν έχουν διαβάσει Κάφκα θα έχουν ακούσει πολλές φορές να γίνεται λόγος για «καφκική ατμόσφαιρα», «καφκικό περιβάλλον» και άλλα παρόμοια. Εύθραυστος ευάλωτος και ανασφαλής φύλαγε στο συρτάρι τα γραφτά του και όρκισε μάλιστα τον πιστό του φίλο Μαξ Μπρόντ να κάψει όλα του τα κείμενα μετά το θάνατο του. Ο φίλος πάτησε τον όρκο και τα εξέδωσε χαρίζοντας στην ανθρωπότητα μία από τις μεγαλύτερες λογοτεχνικές μορφές της. Τα έργα του με την, κατ’ εκτίμηση μου, δέουσα σειρά προσέγγισης τους από καινούργιους αναγνώστες είναι: Η νουβέλα «Η Μεταμόρφωση», τα μυθιστορήματα «Η Δίκη», «Ο Πύργος», «Αμερική», κάποια διηγήματα, το «Ημερολόγιο» του και τα γράμματα του στη Μίλενα και τον πατέρα. Τη μικρή ιστορία από τη ζωή του που παραθέτω την αφηγήθηκε μετά το θάνατο του, η τότε αρραβωνιαστικιά του Φελίτσε Μπάουερ.

Ευρισκόμενος ο Κάφκα στο Βερολίνο για ολιγοήμερες διακοπές μαζί με την αρραβωνιαστικιά του Φελίτσε Μπάουερ συνάντησαν στο πάρκο δίπλα από το ξενοδοχείο τους ένα κοριτσάκι που έκλαιγε γοερά. Το ρώτησε γιατί κλαίει και η μικρή μέσα από αναφιλητά απάντησε πως έχασε την κούκλα της. «Την αγαπούσες;» την ξαναρώτησε. «Πάρα πολύ» απάντησε το κορίτσι. «Τότε να μη στενοχωριέσαι» της είπε «όπου και αν έχει πάει δεν θα σε ξεχάσει και σίγουρα θα σου στείλει κάποιο γράμμα της». Το κοριτσάκι σταμάτησε να κλαίει και έτρεξε προς τις κούνιες.
Την άλλη μέρα και την ίδια ώρα εμφανίστηκαν πάλι στο πάρκο. Τους είδε η μικρή και ο Κάφκα έβγαλε από την τσέπη του και της κούνησε ένα γράμμα. Έτρεξε κοντά τους με αγωνία και άρχισε να της διαβάζει τα νέα από την κούκλα της. Η οποία της ζητούσε συγγνώμη για τη λύπη που της προκάλεσε και τη διαβεβαίωνε ότι ο μόνος λόγος που την έκανε να φύγει ήτανε η επιθυμία της να γνωρίσει και κάποιον άλλο τόπο. Της υποσχόταν επίσης ότι θα της γράφει κάθε μέρα.
Ξεκίνησε έτσι σε καθημερινή βάση η ανάγνωση της επιστολής, την οποία με πάθος προετοίμαζε ο Κάφκα από το ξενοδοχείο. Με εκπληκτικές περιγραφές του τόπου στον οποίο βρισκόταν η κούκλα. Των ανθρώπων των ζώων και των πουλιών. Διάφορα περιστατικά που της συνέβαιναν. Και λοιπά και λοιπά.
Πανευτυχής η μικρή απολάμβανε τις περιγραφές και κάθε μέρα περίμενε το καινούργιο γράμμα της κούκλας με αγωνία.
Κάποια στιγμή ο Κάφκα αντιλήφθηκε ότι τελείωναν οι μέρες και έπρεπε να φύγει. Τότε έβαλε στην επιστολή μια μεγάλη είδηση από την κούκλα: ότι είχε γνωρίσει ένα πολύ ωραίο αγόρι με πανέμορφα μάτια με τον οποίο αποφάσισαν να παντρευτούν και να κάνουν οικογένεια. Πράγμα που έκανε τη μικρή λίγο να μαραθεί και να φύγει σκεφτική προς τις κούνιες.
Την άλλη μέρα το κορίτσι δεν κατέβηκε καθόλου από την κούνια. Δεν είχε καμία διάθεση να ακούσει την καινούργια επιστολή. Είχε συμβιβαστεί με την ιδέα ότι η κούκλα θα έφτιαχνε τη δική της, πλέον, ζωή.
Και ο παθιασμένος συντάκτης των επιστολών ήτανε πλέον ελεύθερος να γυρίσει στη δική του πατρίδα.

Δημήτρης Κουκουλάς
Νοέμβρης 2008

10 σχόλια:

EKT είπε...

Τα συγχαρητήρια μου Δημήτρη, με δύο λόγια μας έδωσες μια τόσο ζωντανή εικόνα του Κάφκα.
ΕΚΤ Ελένη

the monkeys είπε...

Καλά μήπως με παρακολουθείς?? Τώρα μόλις ξεκίνησα να διαβάζω την Δίκη του Κάφκα. Διάβαζα μέσα στα πολλά για αυτόν, ότι είχε έντονες αντιπαραθέσεις με τον πατέρα του και ότι τα περισσότερα έργα του έχουν επιρρεαστεί από αυτό το γεγονός, το αιώνιο παράπονο του προς το πρόσωπο του.

υ.γ. έγραψα και με ελληνικούς χαρακτήρες, για να μην λες. Χεχε. Θέλω ποτό τώρα... :P

Saq είπε...

Μόλις δίαβασα την ανάρτησή σου έψαξα λίγο παραπάνω για τον Κάφκα στο ίντερνετ, μου έκαναν μεγάλη εντύπωση τα όσα διάβασα και πιο πολύ το βιβλίο του "η Δίκη". Τώρα μπαίνω και βλέπω ότι το διαβάζει η the monkeys, ε, δεν θα το αντέξω αυτό θα το πάρω κι εγώ :)
Πολύ ωραία ανάρτηση navarino-s συνεχίζεις να μας διδάσκεις λογοτεχνία.
Α, κοίτα να βγάλεις καλό αγουρέλαιο έτσι!!! :)

navarino-s είπε...

Καλώς την ΕΚΤ! Έλλεν σε ευχαριστώ πάρα πολύ για τα καλά σου λόγια. Καλώς όρισες στο σπιτάκι μου!

navarino-s είπε...

monkakia μου την πατήσατε! ο φίλος μας ο επιστήμων με έχει εφοδιάσει με κόλπα τελευταίας τεχνολογίας και είστε υπό διαρκή παρακολούθηση! όσο για τους χαρακτήρες όχι ένα αλλά τρία ποτά (πάνε με τη φωτογραφία).
σοβαρά, εύχομαι να σου αρέσει η δίκη!

navarino-s είπε...

newton σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια. είσαι καλό παιδί τελικά, παρόλο που εγώ με εκείνα τα "τέρατα" τα monkakia διαρκώς σε υποσκάπτουμε!

ΥΓ. το λάδι αστέρι!!!

cynical είπε...

Kαλημερα navarino-s. Ειναι αλήθεια αυτο με τα γραμματα; Αν ναι, εκδοθηκαν ποτε;

navarino-s είπε...

cynical είναι αλήθεια. το διάβασα στην ελευθεροτυπία αλλά δεν υπάρχουν τα γράμματα. θα τα είχε καταστρέψει ο ίδιος. εδω ήθελε να ταταστρέψει τα βιβλία του.

Ανορθόδοξος είπε...

Είχα επισκεφτεί το μουσείο Κάφκα στην Πράγα. Καταθλιπτικό, αλλά και πολύ ιδιαίτερο. Να παίρνουν μαθήματα οι δικοί μας που αφήνουν αναξιοποίητη την πολιτιστική μας κληρονομιά (π.χ. το σπίτι στην Πρέβεζα όπου έζησε τις τελευταίες μέρες του κι αυτοκτόνησε ο εξίσου σπουδαίος Καρυωτάκης, σήμερα είναι... μαγαζί με κουβέρτες!!)

navarino-s είπε...

ανορθόδοξε σε ευχαριστώ για την πληροφορία, αυτό για το σπίτι του καρυωτάκη ειλικρινά δεν το ήξερα. είναι όπως λες πολύ χαρακτηριστικό της καθ' ημάς νοοτροπίας.