1. Ο Ηράκλειτος, ο μεγάλος αυτός Προσωκρατικός φιλόσοφος που γεννήθηκε έζησε και πέθανε στην Έφεσο της Ιωνίας (540-480 π.χ.) εκτός από γίγαντας της σκέψης υπήρξε και ένας γιγαντόσωμος άνθρωπος. Από περιγραφές που έχει καταγράψει ο Πλούταρχος, υπολογίζεται ότι το ύψος του ξεπερνούσε το 1 μέτρο και 80 εκατοστά! Κάτι πολύ ασυνήθιστο για εκείνη την εποχή. Διασώζεται μάλιστα και ένα ανέκδοτο που λέει ότι επειδή είχε για σύζυγο μια μικρόσωμη γυναίκα, κάποιος μια μέρα στην Αγορά θέλησε να τον πειράξει και τον ρώτησε: «Πως εσύ δάσκαλε, ένας γιγαντόσωμος άντρας, παντρεύτηκες μια τόσο μικροκαμωμένη γυναίκα;» για να πάρει την απάντηση: «Αφού λένε ότι η γυναίκα είναι ένα αναγκαίο κακό, εγώ μερίμνησα ώστε να είναι αυτό όσο το δυνατόν μικρότερο!».
.
2. Πέρα όμως από τα καλαμπούρια, ο μεγάλος μας αυτός φιλόσοφος, παρ’ ότι ήτανε άτυχος και ένα πολύ μικρό μέρος της σκέψης του διασώθηκε: 114 όλα κι’ όλα μικρά αποσπασματάκια από το έργο του Περί φύσεως, εκπλήσσει διαρκώς με τη διεισδυτικότητα της ματιάς του. Υπάρχει μάλιστα και ένα απόσπασμα από αυτά, μια προτασούλα με τρεις μόνο λέξεις που θεωρείται σήμερα ότι αποτελεί τον προάγγελο της ψυχανάλυσης και του Φροϋδισμού. Είναι το υπ’ αριθ. 94 που λέει: «Ήθος ανθρώπω δαίμων.» Ο Ευάγγελος Ρούσσος στο βιβλίο του: «ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ – ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ» Εκδόσεις Στιγμή το ερμηνεύει: Το ήθος είναι στον άνθρωπο θεός. Και στις επεξηγηματικές του σημειώσεις στο τέλος του βιβλίου λέει: «…ο Ηράκλειτος τονίζει ότι η τύχη ενός ανθρώπου δεν εξαρτάται από κάποια εξωτερική, προσωπική θεία δύναμη αλλά από την ιδιαίτερη φύση του, από το ήθος του». Φτάνει δηλαδή και ο Ρούσσος, που θεωρείται ο πιο έγκυρος ίσως μελετητής των Προσωκρατικών, στην ίδια ερμηνεία που έχει δοθεί και από άλλους συναδέλφους του με μια πιο ελεύθερη μετάφραση: «Μοίρα του ανθρώπου είναι ο εαυτός του». Πράγματα δηλαδή που σήμερα αποκαλούνται Εγώ, Υποσυνείδητο και τέτοια!!!
.
3.Σημείωση: το κείμενο μπήκε στην ενότητα «Ψήγματα και Ψηφίδες» γιατί μια κανονική και πλήρης επιστημονική αναφορά στον Ηράκλειτο απαιτεί « κότσια» με ειδικές γνώσεις που ο γράφων δεν διαθέτει.
14 σχόλια:
Προσωπικά πιστεύω ότι η νευροφυσιολογία του εγκεφάλου και η βιολογία γενικότερα, έχει την ίδια ή ίσως και περισσότερη βαρύτητα από την ψυχολογία. Ας πούμε ότι έχει την ίδια.
Είναι θαυμαστές οι ανακαλύψεις που γίνονται σε σχέση με τον εγκέφαλο και οι οποίες δείχνουν πόσο λίγους βαθμούς ελευθερίας έχουμε σε πολλές περιπτώσεις. Σε άλλες περιπτώσεις έχουμε αρκετή ελευθερία, εξαρτάται την βιολογία του εκάστοτε εγκεφάλου.
Οντως, σε λίγα αποσπάσματα έχει πει πάρα πολλά. Και δεν είναι πάντα επειδή είναι διφορούμενα, μερικά είναι σαφέστατα.
Greek Rider, το κοινωνικό είναι αυτό που καθορίζει το πόσο ελευθερία θα έχει ο εγκέφαλός μας χτίζοντας με τα χρόνια περιορισμούς με βιολογικό υλικό
Για το ήθος του ανθρώπου έχει ασχοληθεί πολύ και ο Αριστοτέλης (από άλλη σκοπιά).
Ομως όλοι αυτοί οι αρχαίοι φιλόσοφοι είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό : ακόμη και αν άλλοι απέδιδαν την κατάκτηση της γνώσης σε "θείο" δώρο και άλλοι στην δύναμη του νου του ανθρώπου δηλαδή στον ίδιο τον άνθρωπο πάντως όλοι έδιναν έμφαση στην εξάσκηση του ήθους από τον άνθρωπο και στο φτάσιμο ενός ανωτέρου επιπέδου.
Γιατί αν η κατάκτηση της γνώσης είναι αποτέλεσμα "θείου" δώρου ή βιολογικής ανωτερότητας ενός ανθρώπου με ιδιαίτερα πνευματικά χαρίσματα, η κατάκτηση του ήθους εξαρτάται από τα βιώματα και τις "έξεις" (τις συνήθειες) που αποκτά κάποιος από την οικογένεια και από το σχολείο.
Για αυτό και έδιναν μεγάλη έμφαση στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών προκειμένου να γίνουν "ηθικοί άνθρωποι" περισσότερο από "γνωστικοί" άνθρωποι, αξίες που στις μέρες μας δυστυχώς λειτουργούν αντίστροφα...
@Greek Rider
Δεν τα ξέρω αυτά τα πράγματα που άλλωστε βρίσκονται ακόμα στη πειράματα.
@Blackened
Έχεις δίκιο: λίγα, πολύ καλά, και σαφέστατα!
@dyosmaraki μου σ'ευχαριστώ πολύ για την παρέμβαση σου. Αυτό για την εξάσκηση του ήθους που λες είναι πάρα πολύ σημαντικό ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε το πόσο παλιά διατυπώθηκαν αυτές οι απόψεις και ότι ακολούθησαν εποχές και περίοδοι πλήρους σκοταδισμού!
Την καλησπέρα μου!
ααααα φιλοσοφία!!!είναι το επόμενο μάθημα το οποίο δίνω!!αυτλο που μου αρέσει με τους αρχαίους φιλοσόφους είναι ότι όλοι ασχολήθηκαν με το ήθος λίγο η πολύ τότε είχε πρωταρχική σημασία και αναρωτιέμαι σήμαρα που πήγε το ήθος???
τρέχω να διαβάσω το μάθημααα!:P:P
Διαβαζοντας το «Ήθος ανθρώπω δαίμων»
σκεφτεται κανεις οτι ο Ηρακλειτος οπως και πολλοι αλλοι φιλοσοφοι θα ειχαν μεγαλο προβλημα στη σημερινη εποχη οπου λιγοι παραδεχονται τα σφαλματα τους και ακομη λιγοτεροι δειχνουν ηθος, μια παρεξηγημενη για πολλους εννοια, που αντι να δηλωνει μεγαλειο ψυχης εφθασε να θεωρειται σημερα απο πολλους σαν.. μειονεκτημα. Οπως ηδη ειπωθηκε ειναι θεμα διαπαιδαγώγησης,ή μη...
Ο Ηράκλειτος, ελεγε επισης το κλασσικο δεν μπορείς να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποταμι, (''τα πάντα ρει'') εφ οσον το ποταμι αλλάζει, δεν μπορει να ειναι ποτέ το ίδιο! ;)
Καλο βραδυ στα...Νοτια
@monkaki1 έ ρε και να σου έπεφτε Ηράκλειτος!!! ....θα εγραφες την ανάρτηση του navarino-s!
Καλή επιτυχία ρε κάθαρμα!
@Elva μου έχεις δίκιο! Έχουνε χάσει την έννοια τους τα πράγματα και αυτό συνιστά τη μεγαλύτερη μας χρεοκοπία!
Την καλησπέρα μου!
γεια σου ναβαρινο!καταπληκτικο το ανέκδοτο με τον Ηράκλειτο πραγματικά πολύ σοφό!τελικά να και μια εξήγηση,για να πάρει κανεις κοντή γυναίκα!
Mr Arvulas
Είδες ο ...μεγάλος!
Καλή εβδομάδα και καλό μήνα!!!
@Λίλα μου σ' ευχαριστώ πολύ και αντεύχομαι τα ίδια!
Δημοσίευση σχολίου