Τρίτη 23 Δεκεμβρίου 2008

ΤΑ ΚΑΛΑΝΤ(Ρ)Α ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ



Τέτοιες μέρες οργανώναμε τη χορωδία για τα κάλαντα, τα κάλαντρα όπως τα λέγαμε τότε, τότε γύρω στα τέλη του ‘50. Και μιλάω για την «παράνομη» χορωδία γιατί όλη αυτή η ιστορία διέπετο από ένα ιδιότυπο καθεστώς.
«Νόμιμη» ήταν η χορωδία του σχολείου που έφτιαχνε ο δάσκαλος. Μια ομάδα από επιλεγμένα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, καλής διαγωγής και επιμελημένης εμφάνισης με πλισέ φούστες και καθαρά παντελονάκια, άσπρα σοσόνια και γυαλισμένα παπούτσια, και με ένα μεγάλο κουτί με σχισμή, τυλιγμένο με χαρτί (κόλλα γλασέ) και κολλημένες πάνω του χαλκομανίες με αγγελάκια, που κρατούσε κάποια κοπέλα. Ένα αγόρι κρατούσε έναν τενεκέ λαδιού τυλιγμένον και αυτόν με κόλλα γλασέ και αγγελάκια, για την καταβολή του φιλοδωρήματος σε είδος.
Οι εισπράξεις αυτές προορίζονταν για τις δαπάνες του σχολείου και κυρίως για τα σπασμένα τζάμια από τις πέτρες που με μανία εκτόξευαν εναντίον τους τα άλλα παιδιά, που πολλά εξ αυτών απαρτίζαμε την «παράνομη» και αυστηρά απαγορευμένη από το δάσκλαο, χορωδία.
Παίρναμε και εμείς έναν τενεκέ (χωρίς γλασέ βέβαια) και γυρίζαμε από σπίτι σε σπίτι, ξεκινώντας πάντα πριν από τους νόμιμους ανταγωνιστές μας. Λέγαμε μάλιστα στις νοικοκυρές που ρωτούσαν, ότι εμείς είμαστε τα κάλαντρα του σχολείου και όταν ξαναρωτούσαν που είναι τα κορίτσια τους λέγαμε ότι δεν ήρθαν γιατί κρυώνανε. Δεν τις έπειθαν βέβαια τα λόγια μας ούτε η ετερόκλητη ενδυματολογική μας εμφάνιση με τα μπαλωμένα ρούχα και τα τρύπια παπούτσια.
Ήταν κάποιες τσιγκούνες που μας έδιωχναν, οι περισσότερες όμως, μέρες που ήταν, μας έριχναν λάδι στον τενεκέ και μας φίλευαν κανα κουραμπιέ ή πορτοκάλι. Άλλο που εμείς αρπάζαμε και ό,τι άλλο βρίσκαμε ένα γύρω στην αυλή ή προβαίναμε και σε πιο άγριες πράξεις όπως τότε με τη θειά –Κώσταινα, μια ραχητικιά γριούλα, που με λαβές και κεφαλοκλείδωμα που είχαμε δει στο σινεμά, την ακινητοποιήσαμε την ώρα που μας έριχνε το λάδι στον τενεκέ και μέχρι να στραγγίξει όλο το λαδικό της! Την αφήσαμε, φυσικά, μετά τη γυναίκα και της ευχηθήκαμε «χρόνια πολλά». Ενώ μας ακολούθησε μια βροχή από κατάρες και πέτρες.
Το λάδι το πουλάγαμε στο μαγαζί του Τραχανά, με φόβο βέβαια και προφυλάξεις μην εμφανιστεί μπροστά μας ο δάσκαλος. Τρυπώναμε μετά σε ένα στενό και ακριβοδίκαια μοιραζόμασταν τις εισπράξεις. Οι οποίες μέσα σε χρόνο ρεκόρ μετατρέπονταν σε μπαλόνια και σε γυαλένιες: τους γυάλινους βόλους, δηλαδή, με εκείνα τα καταπληκτικά σχέδια που είχανε μέσα τους και που χαζεύαμε με τις ώρες την αναπήδηση τους πάνω σε κάποια τσιμεντένια επιφάνεια. Αυτό το …τακ….τακ…τακ μας γοήτευε.
Άλλα δώρα εκείνες τις μέρες και κείνα τα χρόνια δεν είχαμε. Κανα γιορτινό ρουχαλάκι ή παπούτσι, συνήθως αυτές τις κοντές γυαλιστερές γαλότσες με το κουμπί στο πλάϊ, όταν μας ψώνιζαν οι δικοί μας τα έπαιρναν από το πανηγύρι της Χώρας τον Οκτώβρη μήνα.
Πρέπει να ομολογήσω όμως το πόσο έντονα ζούσαμε αυτές τις ημέρες και πόσο εντυπωσιαζόμασταν από το θρησκευτικό μέρος του πράγματος, ακόμη και εμείς τα παιδιά της υψηλής παραβατικότητας. Εκστασιαζόμασταν από το γεγονός ότι το παιδάκι του Θεού γεννήθηκε φτωχικά, όπως και εμείς, μέσα σε κάτι σαν αχούρι και το ζέσταιναν με τις ανάσες τους τα άλογα και τα βόδια. Είχαμε μεγάλη εξοικείωση με τα ζωντανά –ακόμη νιώθω στο σβέρκο μου την ανάσα του αλόγου, του Καρά μας, όταν έσκυβε και έτριβε τη μουσούδα του στο κουρεμένο μου κεφάλι- και τα βιώναμε έντονα όλα αυτά.
Και όταν το πρωί των Χριστουγέννων ξυπνάγαμε στις τέσσερις με την καμπάνα για την εκκλησία, παρ’ όλο το αγουροξύπνημα και τα νεύρα μας, ρίχναμε κρυφές ματιές στον έναστρο ουρανό μήπως διακρίνουμε και εμείς το λαμπερό αστέρι!

19 σχόλια:

γυάλινο δάκρυ είπε...

Aκόμα και μέσα από τις σκανταλιές, βγαίνει η αθωότητα και η λιτότητα εκείνων των χρόνων.. Ενώ τώρα έχει χαθεί η μαγεία. Και όσοι λένε τα κάλαντα θέλουν ΜΟΝΟ λεφτά και όχι, 1-2 ευρώ στον καθένα δεν φτάνει, θεωρείσαι και τσιγκούνης.. Λες και έχουμε ΤΑ λεφτά να δίνουμε σε όλους 10ευρα.
Τα Χριστουγεννα πλέον σημαίνουν χοντρό ξεπαράδιασμα στα jumbo, playstation κλπ..

Saq είπε...

Ξετρελαίνομαι για τέτοιου είδους ιστορίες.
Το λυπηρό είναι ότι όσο περνούν τα χρόνια δεν θα υπάρχουν άνθρωποι να διηγούνται τέτοιες καταστάσεις από τα παιδικά τους χρόνια γιατί δεν θα τις έχουν ζήσει.

Νομίζω ότι παρόλα τα προβλήματα και τις δυσκολίες της τότε εποχής, αλλά και την μικρή τεχνολογική ανάπτυξη στην Ελλάδα, ήταν πολύ καλήτερα χρόνια για τα παιδιά αλλά και τους μεγάλους.
Αυτό θα μας το πεις εσύ φίλε μου.

Λογω-τέχνης είπε...

Το σίγουρο είναι ότι τότε ζούσατε Χριστούγεννα με όλη τη σημασία της λέξης. Για μας (τη νέα γενιά), η γιορτή έχει χάσει κάθε θρησκευτική σημασία, καθώς και όποια νοήματα που κρύβει... Απλές μέρες ραστώνης και διασκέδασης (γιορτάζουμε γιατί έτσι πρέπει, χωρίς να ξέρουμε το γιατί)... Μία από τα ίδια...

Τις καλησπέρες μου!

navarino-s είπε...

@γυάλινο δάκρυ, γειά σου! κάνεις πολύ εύστοχες παρατηρήσεις και αναδεικνύεις ανάγλυφα αυτά ακριβώς που μόνο υπαινίσσεται το κείμενο μου. Να είσαι πάντα καλά. Χρόνια Πολλά σε σένα και στις αγάπες σου!

navarino-s είπε...

@newton φίλε μου πάντα θα υπάρχουν οι αναμνήσεις. πιο πολύ σήμερα τα "αφτιά" είναι το ζητούμενο. γι' αυτό μου δίνετε μεγάλη χαρά εσείς οι νέοι που τα αφουγκράζεστε. Και αυτό είναι το αισιόδοξο του πράγματος. Και αυτό με κάνει και κατεβαίνω ακόμη στις διαδηλώσεις!
Όσο για το αν ήταν καλύτερα τα χρόνια, αυτό έχει μια σχετικότητα.
Θα σημείωνα μόνο κάποια στοιχεία πολύ θετικά που τώρα δεν υπάρχουν:
-η απουσία της τηλεόρασης
-το πολύ παιχνίδι και μάλιστα με φτιαγμένα από εμάς τους ίδιου παιγνίδια(χαρταετοί, πατίνια, αμάδες, βεζύρης κ.ά. πολλά)
-το πολύ καφενείο με τις ατέλειωτες αφηγήσεις των γέρων.

navarino-s είπε...

@Λόγω-τέχνης, έχεις απόλυτο δίκηο! Αυτό που έχεις στην παρένθεση (γιορτάζουμε γιατί έτσι πρέπει, χωρίς να ξέρουμε το γιατί) τα λεει όλα. Λες περίπου με άλλα λόγια αυτό που εκφράζει στο σχόλιο του το "γυάλινο δάκρυ". Είναι τεράστιο θέμα αυτό και εγώ δεν είμαι οπαδός του θρησκευτικού δόγματος πλην όμως υπάρχει σε πολλές γιορτές ένα στοιχείο υπέρβασης της υλικής μας πραγματικότητας. Που το χρειάζεται που και που ο άνθρωπος. Κάποτε τσακώθηκα με μια φίλη μου γιατί τάϊζε τη Μεγάλη Παρασκευή τα παιδιά της σουβλάκια. Είναι τεράστια συζήτηση αυτή και θα την ανοίξω κάποτε, βάζοντας μέσα βέβαια και τον "ανορθόδοξο" φίλο μας που τα ξέρει καλύτερα. Χρόνια Πολλά και καλή επιτυχία στις εξετάσεις σου.

the monkeys είπε...

einai pl anifatiko to oti auta ta toso duskola xronia htan pl perisootero eutuxismena apo oti ta shmarina pou exouem oles tis aneseis.maresoun autes oi istories mou 8umizoun paramu8ia!
padws navarino oi anamnhseis mu apo ta kalanta einai wraies an kai teleiws diaforetikes...
ta smrina kalanta padws(otan katafernw n xupnhsw kai n anoixw thn porta,xaxa)einai apradekta ena kalhnhsperas lene kai oute auto swsta kai meta to xeri n tous dwseis lefta.

navarino-s είπε...

@monkakia μου γλυκά, το βιολί με τα γκρίγκλις και μάλιστα ενισχυμένης δυσκολίας με παραλείψεις φωνηέντων. Εκείνο το "κάθαρμα" το Νο1 πρέπει να τα κάνει αυτά. Αλλά έχετε χάρη που σας έχω συμπαθήσει. Θα σας τα ψάλλω όμως όταν σαν συναντήσω πάλι στο λεωφορείο!
Έχεις δίκηο για τα σημερινά κάλαντα. Γράψε όμως και συ τις δικές σου εμπειρίες; Θα είχαν πολύ ενδιαφέρον. Καλές γιορτές monkakia μου!

dyosmaraki είπε...

Ο ουρανός εκείνα τα χρόνια ίσως ήταν πιο ξάστερος και που και που φαινόταν κανένα αστέρι...
Τώρα μου φαίνεται πως έχουν γίνει και αυτά δυσδιάκριτα.
Μα δεν πειράζει...
Χρόνια Πολλά, κάποτε ελπίζω να ξαναποκτήσουν τη λάμψη που είχαν κάποτε τα αστέρια και να ξεθολώσει ο ουρανός και πάλι...
Καλές γιορτές εύχομαι

cynical είπε...

Καλημέρα navarino-s.

Δε μου λες, τα αδικήματα σε πόσα χρονια παραγράφονται; Φανταζομαι οτι τωρα μπορεις να γυρισεις στο χωριο σου, χωρις να στην εχει στημενη κανενας δασκαλος με τη μαγκούρα του!
Νοσταλγικη και γλυκεια η περιγραφη σου.

Σου ευχομαι καλες γιορτες και οι καλυτερες μερες να ειναι παντα μπροστα!

the monkeys είπε...

xixixixi.nmzw navarino oti pia katalavaineis ki esu poio monkey einai poio!!:)
odws kai oxi mono greklish alla epeidh grafw grhgora xexnaw kai grammata.xaxaxa.
nai odws prepei n grapsoume ki emeis tis empeiries mas...an kai smra oute prolava n akousw kalanta...koimomoun tou kalou kairou!!
kales giortess!!

navarino-s είπε...

@dyosmaraki πόσο δίκηο έχεις για κείνο τον ουρανό! Σήμερα δυστρυχώς, τα καυσαέρια από τη μιά και από την άλλη: οι πολλές φωταψίες απ' τα χωριά και τις πόλεις δεν μας αφήνουν πια να δούμε αυτή τη μαγεία του αστρικού στερεώματος. Πρέπει να αποτραβηχτείς πολύ βαθειά σε απάτητα μέρη για να μπορέσεις να δεις κάτι.
Καλές γιορτές και με υγεία ο καινούργιος χρόνος!

navarino-s είπε...

@cynical φιλενάδα, εκείνο που δεν παραγράφεται είναι αυτός ο σκληρός δίσκος που κουβαλάμε μέσα μας παιδιόθεν!
Σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια και τις ευχές. Σου εύχομαι καλές γιορτές και το 2009 με υγεία και δημιουργικότητα, το μαχητικό μετερίζι σου το χρειαζόμαστε όλοι.

navarino-s είπε...

@monkaki1 σε τσάκωσα! έπαιξα πλόφα και τσίμπησες! Και πρέπει να είσαι στη φωτογραφία το αριστερά με το πονηρό βλέμμα!
Σου εύχομαι καλές γιορτές και να χαίρεσαι τους ανθρώπους που αγαπάς!

EKT είπε...

Παρα πολύ ωραίο και συγκινητικό Δημήτρη..Καλά Χριστούγεννα σε σένα και την Ελένη.

EKT είπε...

Παρα πολύ ωραίο και συγκινητικό Δημήτρη..Καλά Χριστούγεννα σε σένα και την Ελένη.
ΕΚΤ Ελένη

navarino-s είπε...

Έλλεν σ'ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια και εύχομαι χρόνια πολλά σε σένα τον κίμωνα και τις κόρες σου!

Ανορθόδοξος είπε...

Τέτοιες ιστορίες πάντα με γεμίζουν νοσταλγία κι ας μην είναι τα παιδικά μου χρόνια τόσο μακριά!

Καλές γιορτές σε όλους!

navarino-s είπε...

@Ανορθόδοξε φίλε μου γειά σου. Ελπίζω να τελείωσε η μετακόμιση. Καλορίζικη η νέα κατοικία. Να σου πω ότι είχα ιδιαίτερη έγνοια για το σχόλιο σου επειδή το θέμα άπτεται θρησκευτικού θεμάτος. Τελικά από τα γραφόμενα σου κατάλαβα ότι δεν είσαι μονόπλευρος και φανατισμένος και ότι έχεις ξεχωρίσει μέσα σου πολύ καλά τα θέματα: θρησκευτικό δόγμα, εκκλησί, λαϊκή παράδοση και σε συγχαίρω για αυτό. Καλές γιορτές και σε σένα και με το καλό ο καινούργιος χρόνος!