Νοέμβρης '73: μια άλλη ματιά!!!

Σημείωση: το κείμενο που ακολουθεί είναι η αρχή από το ανέκδοτο ακόμη βιβλίο μου "Οι Αριστεριστές".

 

Παραφράζοντας τη φοβερή ατάκα του Νίκου Νικολαίδη από «Τα Κουρέλια Τραγουδάνε Ακόμα»: «Όλα ξεκίνησαν από τότε που εκείνος ο καταραμένος  o Πέρυ Κόμο τραγούδησε την Γκλεντόρα» θα μπορούσε κανείς να πει για τον μεταπολιτευτικό μας αριστερισμό ότι: «όλα ξεκίνησαν το Νοέμβρη του ’73 από εκείνη τη θυελλώδη και οργισμένη Εργατική Συνέλευση στην κατάληψη του Πολυτεχνείου».

Τις ώρες δηλαδή που οι Αθηναίοι άκουγαν από τα ραδιόφωνα τους το «Εδώ Πολυτεχνείο, Εδώ Πολυτεχνείο» και στο πνιγμένο από τα δακρυγόνα κέντρο της Αθήνας αντηχούσαν εκκωφαντικά τα συνθήματα: «Ψωμί Παιδεία Ελευθερία» «Κάτω η Χούντα» «Λαέ, Λαέ ή Τώρα ή Ποτέ», πνίγοντας τους ήχους από τους πυροβολισμούς των ακροβολισμένων στις ταράτσες ελεύθερων σκοπευτών, τις ίδιες εκείνες ώρες μέσα στο αμφιθέατρο του κτιρίου Γκίνη, μέσα στην καρδιά της εξέγερσης δηλαδή, παιζόταν σε αυτοσχεδιασμό μια γιγαντιαία θεατρική ρετροσπεκτίβα όλης της παγκόσμιας επανάστασης. Διαρκής και αδιάλειπτη που ξεκίνησε με  τις πρώτες ώρες της κατάληψης, το βράδυ της Τετάρτης δηλαδή, και κράτησε μέχρι το Σάββατο τα ξημερώματα λίγο πριν μπουν το τανκ και οι στρατιώτες.  Μια παράσταση που ούτε και στα πιο φιλόδοξα όνειρα του δεν θα μπορούσε να συλλάβει σήμερα ο επιρρεπής σε τέτοια εγχειρήματα διάσημος σκηνοθέτης Πήτερ Χωλλ.

Μέσα στο πυκνό ντουμάνι του καπνού από τσιγάρα και μπροστά σ’ ένα εναλλασσόμενο ακροατήριο που όλο μπαινόβγαινε με δακρυσμένα μάτια, διαπρύσιοι ομιλητές με στρατιωτικά αμπέχονα και μακριές γενειάδες, κοπέλες με φούστες φραμπαλά και μακριά μαλλιά ταγάρια και σακίδια, ξεδίπλωναν όλη την επαναστατική ορολογία με τα τσιτάτα της όλο το λεξιλόγιο των ανατροπών και των εξεγέρσεων από την κομμούνα των Παρισίων μέχρι το Μάη του ’68 και όχι μόνο. Ακόμη και με εκείνες τις γκραβούρες από τη γαλλική εθνοσυνέλευση του 1789 θα μπορούσε να κάνει κάποιος νοητικούς συσχετισμούς βλέποντας τα τεντωμένα σαν ελατήρια κορμιά των ρητόρων, την ένταση και το πάθος στα πρόσωπα.

 Πότε από την έδρα και πότε από τα έδρανα. Με υψωμένες τις γροθιές ή τις παλάμες, με αντεγκλήσεις και παθιασμένες από την ένταση στεντόρειες φωνές, βαθιές φωνές μαγευτικές, μιλούσανε οι πιο πολλοί για άμεση επανάσταση για το «εδώ και τώρα» όπως το έλεγαν. Ένα εδώ και τώρα που άλλοι το προσδιόριζαν στην πλήρη κατάργηση κράτους και εξουσίας με τις αναρχικές κομμούνες και την αυτοδιαχείριση και οι υπόλοιποι σε ποιο συντεταγμένα πράγματα και οργανωμένα αλλά με διάφορες αποχρώσεις: όπως η  λαϊκοδημοκρατική επανάσταση που έλεγαν κάποιοι ή σοσιαλιστική επανάσταση που έλεγαν οι άλλοι ή σκέτη εργατική επανάσταση κάποιοι σκληροί και κράτος εργατών και αγροτών κάποιοι λιγάκι μαλακότεροι.

 Μιχαήλ Μπακούνιν και Πιότρ Κροπότκιν, Λέων Τρότσκι, Κλάρα Τσέτκιν, Ρόζα Λούξεμπουργκ, Μπουοναβεντούρα Ντουρούτι, Τσε Γκεβάρα, Ρούντι Ντούτσκε, Κον Μπεντίτ. Ορολογίες και ονόματα μυθώδη, τα πιο πολλά πρωτάκουστα σε όσους από μας ήμασταν τότε αμύητοι και  είχαμε πάει εκεί μόνο για να πέσει η χούντα. Εξεγέρσεις που αγνοούσαμε και αποσπάσματα ιστορικών ομιλιών που μέσα σε αυτή την περιρρέουσα ατμόσφαιρα μας γοήτευαν πολύ, όπως μας  γοήτευαν και οι παθιασμένοι ομιλητές που τα εκφωνούσαν χωρίς να αντιλαμβανόμαστε εκείνη τη στιγμή πως βλέπαμε να παίζεται μπροστά μας ζωντανά ένα τρέϊλερ σαν αυτά τα θορυβώδη τα’ αμερικάνικα ένα εκτεταμένο «προσεχώς» με πολλές σκηνές της μετέπειτα ζωής μας.

Οι πιο πολλοί εκεί μέσα, όπως μάθαμε μετά, δουλεύανε πολύ καιρό γι’ αυτά τα πράγματα. Κινιούνταν με συνωμοτικότητα από τα τέλη του ’72 από τότε που άρχισε να μπαίνει επί τάπητος το θέμα της ανατροπής της Χούντας. Βρισκόντουσαν κυρίως σε υπόγειες γκαρσονιέρες και διαμερίσματα φοιτητικά για ανταλλαγή απόψεων.  Σε συγκεντρώσεις μυστικές που ενώ ξεκίναγαν τηρώντας τα προσχήματα των προφυλάξεων με ομιλίες χαμηλόφωνες σχεδόν ψιθυριστές τελείωναν πάντα με άγριες φωνές σε υψηλά κρετσέντα διαφωνίας. Με αντεγκλήσεις και  καυγάδες άγριους και με εκκωφαντικά κτυπήματα χεριών πάνω σε τραπέζια με μεγάλο πάντα κίνδυνο να πάρει κάποιος γείτονας το 100 και να βρεθούνε όλοι στην Ασφάλεια με χειροπέδες.       Αν και σε αυτά τα πράγματα ποτέ μην είσαι σίγουρος για τη συμπεριφορά του κόσμου και το στοιχείο του απρόβλεπτου πάντοτε θα υπάρχει. Γιατί είναι σίγουρο ότι πρέπει οι γείτονες να άκουγαν  αλλά δεν τηλεφωνούσαν.

 Εδώ υπάρχουν πιο προωθημένα πράγματα απίστευτα που δεν τα καταγράφει η ιστορία: ο κ. Βασιλάκης ο διαχειριστής της πολυκατοικίας μας ήτανε αστυνόμος Α΄στην Ασφάλεια και μια φορά λίγο πριν το Πολυτεχνείο που ήρθε για τα κοινόχρηστα και του άνοιξε ο Τάκης είδε στον τοίχο τα τεράστια πορτρέτα του Λένιν και του Τσε. Εμείς τρομάξαμε μα αυτός δε μίλησε. Και το Σάββατο που βγήκαμε μετά το τανκ και μαζευτήκαμε στο σπίτι, αργά το μεσημέρι χτύπησε η πόρτα και ήταν η γυναίκα του με ένα τάπερ γεμιστά λαχταριστά ροδοψημένα. «Τα στέλνει ο άντρας μου!» μας είπε.

Με τα «γεγονότα της Νομικής» το Μάρτη του ’73 και με το μνημόσυνο μετά του Παπανδρέου στις αρχές Νοέμβρη, δόθηκε και η ευκαιρία για κάποιες μικρές πρόβες της θεωρίας στην πράξη. Οι αποσπασματικές αλλά κατά μέτωπο συγκρούσεις με τις δυνάμεις των στρατοκρατών ήταν  αυτές που έβαλαν θεμέλια γερά για κάτι μεγαλύτερο και μαζικό που δεν άργησε πολύ να έρθει.

Αρκετοί από αυτούς είχαν γυρίσει από το Παρίσι όπου σπούδαζαν, επηρεασμένοι από τα οδοφράγματα και τα κηρύγματα του Μάη. Φέρνοντας στις αποσκευές τους και τα απαραίτητα ιδεολογικά εφόδια με αναρχικές μαοϊκές και τροτσκιστικές καταβολές και βάσεις. Αλλά είχαμε και εγχώρια «παραγωγή» με κάποιους που προέρχονταν από «υπόγειες» διασπάσεις του παράνομου τότε ΚΚΕ με σταλινομαοίζουσες απόψεις. Αλλά και κάποιους γνήσιους απόγονους του Παντελή Πουλιόπουλου είχαμε–του πρώτου Έλληνα ηγέτη τροτσκιστή- τελείως γνήσιους και αυθεντικούς αφού τηρούσαν με θρησκευτική ευλάβεια και «εκ γενετής» το κυριότερο χαρακτηριστικό του χώρου τους: την πολυδιάσπαση.

Οι πιο γοητευτικοί όμως για εμάς τους μέχρι εκείνη την ιστορική σύναξη αμύητους, ήταν οι αναρχικοί, «τα παιδιά με τα μαλλιά και με τα μαύρα ρούχα» που έλεγε τότε ο Σαββόπουλος. Πέρα από την ενδυματολογική τους ιδιαιτερότητα, την άκρως εντυπωσιακή εμφάνιση τους και τη ρητορική τους δεινότητα, διακινούσαν ένα λόγο που μας συνέπαιρνε. Μιλούσαν για άμεση κατάλυση της εξουσίας, του στρατού και της αστυνομίας. Αυτοδιαχείριση και αναρχικές κολεκτίβες παντού στις συνοικίες, και στα χωριά, κατάργηση των στρατών αδελφοσύνη των ανθρώπων και γκρέμισμα  συνόρων και διαχωρισμών και όλα αυτά: εδώ και τώρα!

Ξεχώριζαν τρία άτομα: Ένας ευτραφής με αλογοουρά που δεν συγκράτησα το όνομα του και δεν έτυχε να τον συναντήσω αργότερα σε κάποια διαδήλωση ή μπορεί να τον συνάντησα και να μην τον γνώρισα, μπορεί ακόμη να είχε ενταχθεί σε κάποιο μαρξιστικό σχήμα και να είχε κουρευτεί. Και δυο άτομα εκπληκτικά, ένα ζευγάρι μάλλον: Η πανέμορφη και τόσο γλυκιά Σύλβια Παπαδοπούλου και ο Χρήστος Κωνσταντινίδης που έστησαν αργότερα τις εκδόσεις Ελεύθερος Τύπος και ήταν οι πρώτοι που κυκλοφόρησαν στα ελληνικά τα βιβλία του Τζωρτζ Όργουελ που ήταν μέχρι τότε το μαύρο πρόβατο για όλη τη μαρξιστική Αριστερά!

 Ο Χρήστος είχε μακριά μαύρα γένια και μακριά ίσια μαλλιά σαν τον Χριστό και μια βαθειά βελούδινη φωνή με ένα σπάνιο ηχόχρωμα που σε καθήλωνε γι’ αυτό και  ήταν ο μόνος που δεν τον διέκοπταν όταν μιλούσε. Πέθανε νέος γύρω στα 40 και τώρα τελευταία έμαθα ότι ήταν γιος ενός σημαντικού και πολιτισμένου συμπατριώτη μας, του γνωστού αρχιτέκτονα: Άρη Κωνσταντινίδη.

Αυτοί μας έδιναν τα χαρτάκια με τα δυνατά συνθήματα του βίαιου του άμεσου του τώρα: «Κάτω η Χούντα» και «Λαέ Λαέ ή τώρα ή ποτέ» «Βία στη βία της Εξουσίας» που υπονοούσαν εξέγερση και βίαιη ανατροπή των πραγμάτων και που κυριάρχησαν και σκέπασαν όλα τα άλλα και έκαναν τα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής να περιφέρονται ανήσυχοι και να κάνουν συστάσεις στον κόσμο να μην φωνάζουν τα συνθήματα αυτά γιατί είναι άκαιρα έλεγαν, πολύ προωθημένα για τη συγκυρία και δεν τα επιτρέπει ο συσχετισμός των δυνάμεων εκείνης της στιγμής.

Και δεν έμεναν μόνο στα συνθήματα οι αναρχικοί: ήταν και σκληροί αγωνιστές οι μόνοι που αποτόλμησαν, Σάββατο πρωί μεσ’ στη στρατοκρατούμενη Αθήνα, μια αυτοσχέδια και πρόχειρη διαδήλωση στην οδό Στουρνάρη. Με καδρόνια στα χέρια απ’ τα πανό σε κατά μέτωπο επίθεση στους μπάτσους και όλοι βέβαια μετά στην κλούβα και στο Χαϊδάρι.    

 Οι της Συντονιστικής διακινούσαν πιο σοφτ συνθήματα πιο μαλακά και διεκδικητικού περιεχομένου όπως: «Ελευθερία» «Δημοκρατία» και «Ψωμί Παιδεία Ελευθερία» που προϋπέθεταν την ομαλή συνέχεια του Κράτους. Έδιναν προτεραιότητα στα φοιτητικά αιτήματα πιστεύοντας ότι μέσω αυτών με μια αγωνιστική κλιμάκωση θα ερχότανε και το πέσιμο της Χούντας.

Τα γεγονότα και οι εξελίξεις που ακολούθησαν είναι πολύ γνωστά καθώς και ότι  ο ορθολογισμός των μαρξιστών κερδίζει πάντα το ρομαντισμό της Αναρχίας. Για θυμηθείτε τη σκηνή από το «Σαν Μικέλε» των Ταβιάνι εκεί που διασταυρώνονται κατά τη μεταγωγή τους στη λίμνη με τις βάρκες  ο βαρυποινίτης επώνυμος αναρχικός με τους νεοσυληφθέντες νεαρούς κομμουνιστές τους λέει ποιος είναι και τους ρωτάει εάν τον ξέρουν, «ναι του απαντάει μια κοπέλα σε ξέρουμε καλά αλλά  αλλάξανε τώρα τα πράγματα έχουμε κόμμα με οργάνωση που θα κάνει την επανάσταση!» «Τι;» ρωτάει αυτός με απορία «οργάνωση στην επανάσταση;» κάθεται στην πλώρη σκεφτικός σφυρίζοντας ένα επαναστατικό τραγούδι, ξαπλώνει ανάσκελα βάζει τα χέρια στις τσέπες του πανωφοριού και με μια αστραπιαία στροφή που δίνει στο κορμί του και πέφτει μέσ' στα θολά νερά και πνίγεται!

      http://youtu.be/bYRVaqeL8Rs  ...............................................................................................................